به نقل از «ایران اکونومیست»

پایان تنش هفت ساله؛ توافق ایران و عربستان چه تأثیری بر امنیت منطقه دارد؟

تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۰۴۲۸۱

یک کارشناس مسائل جهان عرب می‌گوید این توافق بین ریاض و تهران را باید در سطح خودش دید و از آن انتظار و توقع داشت. توافقی به وجود آمده بین دو کشور در مسائل دو جانبه تا بتوانند از فضای ایجاد شده استفاده کنند و با دنیا ارتباط خود را توسعه بدهند.

 توافق غیرمنتظره بین ایران و عربستان، از روز جمعه سرخط خبرها قرار گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پس از هفت سال قطع روابط دیپلماتیک حالا ریاض و تهران در دو ماه سفارت‌خانه‌های خود را باز می کنند. این توافق به ابتکار چینی‌ها صورت گرفت و گفته می شود که زمینه آن از سفر بهمن ماه ابراهیم رئیسی به پکن چیده شده است. البته دو کشور در دو سال گذشته با واسطه‌گری عراق و عمان مذاکراتی در عراق داشتند که به‌نظر می‌رسد نتیجه نهایی ناشی از این مذاکرات است.

درخبرآنلاین با صباح زنگنه کارشناس مسائل کشورهای عربی درمورد این توافق به گفتگو نشسته‌ایم.

صباح زنگنه کارشناس جهان عرب درباره اهمیت این توافق می‌گوید: به منطقه و دنیا اعلام می‌شود دو کشور بزرگ به تفاهم رسیده اند که به همدیگر احترام بگذارند و امنیت یکدیگر را محل توجه خود قرار بدهند. به دنبال این اتفاق انواع توافقات سیاسی و اقتصادی و فرهنگی هم خواهد آمد. بنابراین بذر امنیت در خاورمیانه می‌تواند کاشته شود و مورد اهتمام ریاض و تهران قرار بگیرد. این می‌تواند یک هسته اولیه شود که دور آن می‌توان مباحث امنیتی را هم مورد توجه و بررسی قرار داد.

او در مورد توافق بین ایران و عربستان و تاثیر آن بر روابط کشورمان با کشورهای اروپایی توضیح داد: این توافق بین ریاض و تهران را باید در سطح خودش دید و از آن انتظار و توقع داشت. توافقی به وجود آمده بین دو کشور در مسائل دو جانبه تا بتوانند از فضای ایجاد شده استفاده کنند و با دنیا ارتباط خود را توسعه بدهند. اما این شبیه توافق برجام نیست اما به طور مستقیم می‌تواند در برجام تأثیر داشته باشد. این تحول دیپلماتیک فضا را برای رسیدن به توافقات بهتر و وسیع‌تر مساعد می‌کند. به ویژه در ابعاد امنیتی و اقتصادی دو جانبه و منطقه‌ای می‌تواند موثر باشد.

زنگنه در مورد تاثیر اتفااقات اخیر در جنگ یمن می‌گوید: آنطور که مقامات انصارالله اعلام کرده‌اند، کاهش تنش بین ایران و عربستان، فضای مناسب‌تری را فراهم می‌کند تا توافقات یمنی - یمنی شکل بگیرد و عربستان هم به توافقات گروه‌های یمنی کمک کرده و احترام بگذارد و از بروز تنش و اختلاف بتواند جلوگیری کند.

کشورها سعی می‌کنند بنا بر تحلیل خودشان ارتباط با دیگران برقرار کنند.در گذشته تصوری بود و مقامات کشورهای منطقه فکر می‌کردند اگر بخواهند رضایت آمریکا را جلب کنند باید از دریچه اسراییل وارد شوند. اما این تفکر الان جواب نمی‌دهد و واقعی نیست. کشورها خودشان می‌توانند تصمیم‌گیری کنند و از دادن امتیاز بدون توجه و بدون دلیل به رژیم صهیونیستی اقدام نکنند. ریاض با کمک ایران می‌تواند امنیت خودش را تامین کند. یک زمانی گفته می‌شد که اگر این کشورهای کوچک منطقه با اسراییل رابطه برقرار کنند امنیتشان برقرار می‌شود. اما این تفکر هم کهنه شده است. تلاویو می‌تواند و توانسته در امنیت این کشورها اخلال ایجاد کند اما این گونه نیست که بتواند امنیت آنها را تامین کند.

زنگنه در مورد اینکه چرا چین تبدیل به واسطه بین ایران و عربستان شد توضیح داد: خیلی از کشورهای دیگر هم این درخواست را داشته و دارند تا روابط ایران و عربستان را به سمت تنش زدایی ببرند و دو کشور را به هم نزدیک کنند و ارتباطاتشان را عادی سازی کنند. عراق هم به لحاظ تامین امنیت و استفاده از امکانات دو کشور بزرگ همسایه به دنبال این بحث بود. اما باید مطمئن شد که ایران و عربستان به عنوان دو کشور تامین کننده بزرگ انرژی در سراسر جهان مورد نیاز چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی است. عراق خودش تامین‌کننده انرژی است و لذا ارزش افزوده‌ای در برقراری روابط ایران و عربستان نمی‌توانست داشته باشد. اما احترام به آن تلاش‌ها باید کرد و از آنها متشکر بود. همچنین از مسقط هم باید تشکر کرد. این دو کشور تلاش‌های خود را انجام دادند و باید دانست ابتکاری که رئیس جمهور چین انجام داد قطعا نتیجه داده و باید از آن بهره برد.

این کارشناس در مورد واسطه‌گری چین در این خصوص می‌گوید: چین در حال حاضر دومین قدرت جهانی محسوب می‌شود و اقداماتش هم بسیار عاقلانه و مدبرانه پیش می‌برد و هیچ عجله‌ای ندارد که به‌عنوان قدرت اول جهان مطرح شود. یک محاسبات کودکانه ممکن است در برخی از افراد و کشورها وجود داشته باشد که تصور کنند اگر هیچ رقیبی نداشته باشند برنده هستند. اما چین و آمریکا اینطور فکر نمی‌کنند و واشنگتن هم در برخورد با مسائل چین ملاحظه می کند. پکن هم فکر می‌کند که اگر بازار امریکا نباشد تولیدات خودش را کجا ببرد؟ هر کدام از دو قدرت بزرگ به دنبال کسب امتیازات بیشتری هستند. ممکن است این امتیاز در حذف مسائل بین ایران و عربستان باشد. آمریکا هم در جریان این مذاکرات بوده و با یک توافق ضمنی نسبت به موفقیت چین ساکت بوده و چراغ سبز هم به عربستان داده است.

 

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: بین ایران و عربستان ریاض و تهران دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۰۴۲۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لیندسی گراهام خواستار توافق عربستان و اسرائیل شد

سناتور آمریکایی «لیندسی گراهام» از دولت جو بایدن خواسته است تا توافقنامه‌ای را برای برقراری روابط دیپلماتیک میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی برای کمک به ایجاد زمینه برای توافق صلح با فلسطینی‌ها انجام دهد.

سناتور گراهام یکشنبه در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت عادی‌سازی روابط میان ریاض و تل‌آویو حداقل تا حدی به تمایل عربستان سعودی برای یک پیمان نظامی با آمریکا بستگی دارد.

به نقل از ایسنا این سناتور که برای دیدار با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی چندین بار به عربستان سعودی سفر کرده است، گفت درباره این موضوع با بایدن و مقامات ارشد دولت او از جمله «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه و «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا صحبت کرده است.

گراهام گفت: «عربستان سعودی خواهان یک توافق دفاعی متقابل با ایالات متحده است. ما هفته‌ها روی این موضوع کار می‌کنیم. آنتونی و جیک، به بستن قرارداد در مورد معاهده ادامه دهید. بدون این معاهده، ولیعهد سعودی نمی‌تواند اسرائیل را به رسمیت بشناسد و بخشی از توافق، ارائه راه‌حلی برای مشکل فلسطین خواهد بود.»

بایدن مدعی شده است که پیشرفت او در میانجی‌گری برای توافق سازش میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی ممکن است انگیزه حملات غافلگیرکننده حماس در اکتبر گذشته علیه رژیم صهیونیستی باشد که منجر به جنگ اخیر در غزه شد. این جنگ که براساس گزارش‌ها، بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی را به شهادت رسانده است، مذاکرات تل‌آویو با ریاض را از مسیر خود خارج کرد.

گراهام گفت، بحران غزه بدون تکمیل توافقنامه رژیم صهیونیستی و عربستان قابل حل نیست. این نماینده جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا مدعی شد: «اگر بتوانیم بین عربستان سعودی و اسرائیل به توافق برسیم، این به درگیری اعراب و اسرائیل پایان می‌دهد، ایرانی‌ها را تنها می‌کند، برای فلسطینی‌ها امید ایجاد می‌کند و امنیت را به شکل واقعی برای اسرائیل تأمین می‌کند.»

عربستان سعودی نفت‌خیز ادعا می‌کند که ۷ درصد از ذخایر اورانیوم جهان را در اختیار دارد. گراهام گفت برنامه‌های مذکور از آمریکا می‌خواهد غنی‌سازی این ذخایر را به‌عنوان بخشی از پیشنهاد ریاض برای به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی کنترل کند. چنین توافقی براساس «توافقنامه ابراهیم» است که براساس آن بحرین و امارات متحده عربی روابط دیپلماتیک با تل‌آویو برقرار کردند و سودان و مراکش هم بعدا این توافقنامه را امضا کردند.

گراهام گفت: «می‌خواهم به رئیس‌جمهور بایدن کمک کنم تا این کار را انجام دهد. بدون این توافق هیچ راه‌حلی برای مشکل فلسطین وجود ندارد. بدون این معامله، همه چیز بدتر می‌شود. بنابراین، اجازه دهید معامله را انجام دهیم، زمان ما در حال اتمام است.»

دولت پیش از بایدن – دونالد ترامپ– میانجی توافق‌های ابراهیم بود. گراهام در پاسخ به این سوال که آیا ترامپ ممکن است در رقابت با بایدن در انتخابات امسال تلاش کند توافق تل‌آویو – ریاض را تضعیف کند، گفت این رئیس‌جمهور سابق آمریکا «می‌خواهد کشتار پایان یابد.»

این سناتور آمریکایی افزود: «ما ماه نوامبر در اینجا انتخابات خواهیم داشت، اما آیا می‌توانیم قبل از نوامبر جان چند نفر را نجات دهیم؟»

به گزارش راشا تودی، بلینکن که راهی تور منطقه‌ای شده است، روز جمعه به سی‌ان‌ان گفت می‌توان چارچوبی برای راه‌حل دو دولتی و عادی‌سازی روابط با ریاض ایجاد کرد.